Zawierając umowę, obie strony, niezależnie czy będzie to umowa sprzedaży, dzieła, czy też umowa zlecenia, powinny zwrócić szczególną uwagę na warunki płatności. Jest to ważne, gdyż ich ukształtowanie może wpłynąć na sytuację finansową kontrahentów oraz późniejszą skuteczną windykację.
Jasne postanowienia umowy, nie budzące wątpliwości interpretacyjnych i świadomość wagi zapisów o warunkach płatności z pewnością pomogą przy dochodzeniu praw na etapie próby polubownego rozwiązania sporu, jak i przed sądem.
Analiza powyższego zagadnienia jest istotna, gdyż interesy stron w zakresie sposobów płatności są przeciwstawne, a umiejętne ich ukształtowanie pozwoli świadomiej stronie to wykorzystać, ograniczając jego ryzyko związane z zawieraną umową.
Przykład – sposoby płatności w umowie sprzedaży
W przedstawionych niżej wywodach będę odnosił się do umowy sprzedaży, jednak przedstawione niżej wskazówki można zastosować również do innych umów.
Interes sprzedawcy skupia się przede wszystkim na uzyskaniu pewności, że otrzyma płatność za sprzedawany towar oraz na jak najszybszym wpływie należności. Przy negocjowania warunków umowy sprzedawca powinien więc skupić się na wprowadzeniu zapisów, które najpełniej zabezpieczą uzyskanie płatności za towar oraz zminimalizują ryzyka z tym związane, umożliwią szybkie uzyskanie płatności, jednocześnie przy niskich kosztach danego sposobu płatności.
Kupujący będzie koncentrował się na innych aspektach, choćby takim by minimalizować ryzyko utraty środków pieniężnych lub nieotrzymania towaru. Będzie mu z pewnością zależało na odłożeniu płatności w czasie.
Przykład:
Płatność nastąpi w ciągu 7 dni od dnia otrzymania faktury (zapis korzystny z punktu widzenia kupującego).
Płatność nastąpi w ciągu 7 dni od dnia wystawienia faktury (zapis korzystny z punktu widzenia sprzedawcy).
Często zdarza się tak, że strony nie przykładają wagi do ustaleń dotyczących płatności, wychodząc z założenia, że jest to problem drugiej strony. Przykładowo często kupujący uważają, że zabezpieczenie płatności to problem sprzedawcy. Należy jednak zauważyć, że czasem to kupujący może wystąpić w roli wierzyciela, dokonując przedpłaty.
Sposoby zabezpieczeń
Z zagadnieniem sposobów płatności ściśle związane są kwestie różnych form zabezpieczeń płatności. Najpopularniejsze z nich to:
- Weksle własne i trasowane
- Weksel in blanco
- Poręczenie
- Faktoring
- Przewłaszczenie na zabezpieczenie
- Blokada rachunku
- Hipoteka
- Akt notarialny, wraz z podaniem się dłużnika do egzekucji
- Zastaw zwykły i rejestrowy
- Ubezpieczenie kredytu
Podsumowanie
Jak widać kontrahenci mogą w dużym stopniu wpływać na kształt postanowień w zawieranych miedzy sobą umowach, dopasowując ich treść do własnych potrzeb. Nie należy więc poprzestawać jedynie na proponowanych przez drugą stronę zapisach i rozwiązaniach, ale trzeba zastanowić się czy dany zapis umowy jest korzystny, kogo interesy chroni oraz ocenić z jakim ryzykiem się wiąże.
